PARAFIA
NARODZENIA NMP
w Książu Małym
HISTORIA
DZIEJE KOŚCIOŁA I PARAFII
Książ Mały ( v. stary ) – już w 1325 roku, z rejestru świętopietrza wynika, że była to wieś parafialna, a jego plebanem był Odolan. Wg kronikarza Jana Długosza, około 1475 r. stał tu kościół murowany pod wezwaniem Narodzenia Najświętrzej Maryi Panny, którego plebanem był Bernard. Kolatorami byli: Jakub Kula, herbu Jastrzębiec oraz Mikołaj i Bernard Kowalowscy, herbu Ossorya.
Do parafii należały wówczas następujące wsie :
- Książ Mały Jakuba Kuli, Mikołaja i Bernarda Kowalowskich
- Krzeszówka Jakuba Kuli, herbu Jastrzębiec
- Trzonów Jakuba Kozłowskiego, herbu Lis
- Boczkowice Wielkie Mikołaja Kowalowskiego, herbu Ossorya
- Boczkowice Małe Mikołaja Kowalowskiego i Mikołaja Mlecznego
- Zaryszyn Mikołaja Kowalowskiego, herbu Ossorya
- Maciejów Mikołaja Mlecznego, herbu Ulina
- Moczydło Jana Rabsztyńskiego, herbu Topór
- Giebułtów Jana Koziegłowskiego, herbu Lis
Inwentarz z 1791 r. podaje, że kościół konsekrował w 1670 roku Mikołaj Oborski, biskup sufragan krakowski. Kolatorem był margrabia Wielopolski.
Audycja Radia Kielce O kościele i początkach Książa Małego
Własność ziemska parafii
Książ Mały w XV, XVI wieku należał do tych samych właścicieli co Książ Wielki
/ przez okres ponad 100 lat w posiadaniu rodu Tęczyńskich /.
Boczkowice połączone w jedną całość kupili około 1565 r. Stanisław i Katarzyna Barzowie z Książa Wielkiego.
Zaryszyn w XVI, XVII wieku był własnością rodziny Gołuchowskich, herbu Leliwa.
Wizyta kardynała Radziwiłła z końca XVI wieku podaje, że w latach 1565-1583 kościół został sprofanowany przez kacerzy Krupkę i Kulę. Byli oni właścicielami części Książa Małego i zamienili tutejszy kościół na zbór kalwiński. Kościół przywrócił katolikom biskup krakowski Piotr Myszkowski wykupując dobra Książa Małego, Krzeszówkę, Trzonów i Boczkowice.
A jego spadkobierca bratanek Zygmunt, marszałek wielki koronny, włączył te wsie do ordynacji pińczowskiej. W 1727 r. całą ordynację pińczowską przejmuje w spadku ród Wielopolskich.
W 1631 r. Piotr Szyszkowski, starosta warecki i kasztelan sądecki, nabył w parafii Książ Mały Maciejów. Po jego śmierci kolejno właścicielami byli : Jordan, herbu Trąby, Adolf Lubomirski, a od 1780 r. Jan Kanty Morsztyn, szambelan królewski.
Zaludnienie parafii
Spis ludności z 1791 roku podaje, że cała parafia w Książu Małym liczyła 836 mieszkańców i 129 domów. Natomiast w samej wsi Książ Mały było 246 mieszkańców i 38 domów,
w tym: plebania, organaria, dwór, młyn, karczma, szpital dla ubogich i szkoła.
Pod koniec XVIII wieku powstały dwie osady: na gruntach Zaryszyna osada folwarczna Bugaj, a w niej folwark i 4 domy z 22 mieszkańcami oraz przy karczmie Adama osada złożona z 4 domów z 23 mieszkańcami.
Stan zaludnienia w 1914 r. w parafii Książ Mały był następujący: liczba mieszkańców 2576, liczba domów 355.
Administracja parafii
Przynależność administracyjna parafii Książ Mały zmieniała się wielokrotnie.
Z najstarszych dokumentów z XIV wieku dowiadujemy się, że parafia należała do dekanatu
Pałecznica, w diecezji krakowskiej.
W 1529 r. powstaje dekanat Wrocimowice, a w 1711 r. prymas Stanisław Szembek w jego miejsce powołał dekanat
Książ Wielki.
W 1865 r. został zlikwidowany dekanat Książa Wielkiego i powołany dekanat
miechowski.
W 1883 r. bullą papieża Leona XIII reaktywowano diecezję kielecką.
W 1982 r. biskup kielecki Stanisław Szymecki utworzył nowy dekanat
w Wodzisławiu,
w granicach którego obecnie znajduje się parafia Książ Mały.
.jpg "panorama")
Copyright©2010-2014 Parafia Książ Mały